Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Türkiye’nin de aralarında bulunduğu ülkelerden yapılan çelik ve alüminyum ithalatına uyguladığı ek tarifelerin küresel ticaret kurallarını ihlal ettiğine karar verdi.
DTÖ Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması’nın üç kişilik paneli, Türkiye, Çin, Norveç ve İsviçre’nin Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına yönelik ek tarifelerine itiraz etme kararını açıkladı.
Panel, Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına yönelik ek tarifelerinin küresel ticaret kurallarını ihlal ettiğine karar vererek, ABD önlemlerinin DTÖ kurallarıyla tutarsız olduğuna dikkat çekti.
Trump’ın ek vergileri haklı çıkarmak için “ulusal güvenlik” endişelerini öne sürmesini reddeden kurul, bu vergilerin “savaş veya başka herhangi bir acil durum sırasında” uygulanmadığını bildirdi.
Washington yönetimi ise DTÖ’nün kararını kınadı. Örgüt üyelerinin ulusal güvenlik kararlarını sorgulama yetkilerinin bulunmadığını belirten Washington yönetimi, Trump’ın tarifeleri yürürlükte tutmayı planladığını kaydetti.
“ABD, ulusal güvenliği konusunda karar vermeyi DTÖ panellerine bırakmayacak”
ABD Ticaret Temsilcisi Adam Hodge yaptığı yazılı açıklamada, DTÖ kararının örgütün ihtilaf çözüm sisteminde köklü reformlara ihtiyaç duyulduğunu gösterdiğini belirterek, “ABD, ulusal güvenlik konusundaki kararı DTÖ heyetlerine bırakmayacak. Daha sonraki bir görüş” DTÖ’nün bir üye devletin güvenlik tehditlerine tepkisi üzerine. Yürütme yetkisi yoktur.” terimleri kullandı.
ABD’nin DTÖ’nün kararına itiraz etme hakkı var. Ancak itirazın bir sonuç doğurmayacağı belirtiliyor.
ABD yönetimi, DTÖ’nün temyiz organına atamaları üç yıldır engelliyor ve bu da anlaşmazlıkların çözüm sürecini daha da uzatıyor.
ABD’nin çelik ithalatına ek vergi kararı
Mart 2018’de ABD Başkanı Donald Trump, ulusal güvenliğin korunması gerekçesiyle ithal çeliğe yüzde 25 gümrük vergisi getirmeye karar verdi.
Söz konusu uygulamaya ilişkin Türkiye, gerekli istişarelerde bulunulması talebini ABD’ye iletmiş ancak olumlu bir sonuç alamamıştır. Türkiye, söz konusu kararın DTÖ kurallarına aykırı olduğunu belirterek, ABD’yi DTÖ’ye şikayet etmişti. Türkiye’nin yanı sıra Çin, Norveç, Hindistan, Rusya ve İsviçre de kararı DTÖ’ye getirdi. DTÖ, Hindistan ve Rusya’nın itirazlarına ilişkin kararını henüz vermiş değil.
10 Ağustos 2018’de Türkiye’den ithal edilen çelik ve alüminyum için gümrük vergilerini ikiye katladığını açıklayan Trump, “Bu oran artık alüminyumda yüzde 20, çelikte yüzde 50 olacak. Türkiye ile bu dönemde ilişkilerimiz iyi değil. ” kelimeleri kullanmıştı.
13 Ağustos 2018 prestijiyle Türk çelik fabrikalarına uygulanan gümrük vergisinin iki katına çıkarılmasının ardından Türkiye, ABD menşeli bazı imalathanelerin ithalatına uygulanan ek mali yükümlülük oranlarını da aynı oranda artırdı.
ABD, 21 Mayıs 2019’da Türkiye’den ithal edilen çelik fabrikalarına uyguladığı ek vergileri yüzde 50’den yüzde 25’e indirmişti.
Geçen yıl ABD yönetimi, ek vergilerin kaldırılması konusunda AB, Japonya ve İngiltere ile yeni anlaşmalar imzaladı.
